تحلیل و رتبه بندی درجه ی توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ممسنیبا استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره ی تاپسیس

نوع مقاله : مقاله علمی -پژوهشی کاربردی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

    برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی، از اساسی­ترین شاخص­های توسعه در هر واحد برنامه­ریزی و بویژه مناطق روستایی است. هدف از انجام این پژوهش شناخت وضع موجود دهستان‌های شهرستان ممسنی به لحاظ برخورداری از شاخص­های مختلف توسعه است؛ و تعیین همگنی دهستان‌ها و درجه توسعه‌یافتگی و محرومیت آنها از دیگر اهداف آن محسوب می­شود. مبنای گردآوری اطلاعات در این پژوهش آمار سال 1385 می‌باشد و رویکرد حاکم بر آن « توصیفی – تحلیلی» می‌باشد. در این مقاله 43 شاخص از شاخص‌های توسعه شامل شاخص­های آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، تولیدی، ارتباطی و خدماتی مورد ارزیابی قرار گرفته­اند. و در ادامه از مدل TOPSIS(یکی از­ فنون تصمیم­گیری چند­شاخصه) با توجه به مبانی ریاضیاتی بسیار قوی و همچنین توانایی بارز آن در حل مسائل از این روش جهت ارزیابی وزن شاخص­ها و همچنین به منظور سطح بندی و تعیین میزان نابرابری دهستان­های شهرستان ممسنی، و برای تحلیل نابرابری‌های توسعه روستایی و تعیین میزان پراکندگی این شاخص‌ها، از روش ضریب تغییرات استفاده شده است. با توجه به اینکه شهرستان ممسنی از جمله مناطق محروم استان فارس می‌باشد نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن است که در سال 1385دهستان فهلیان دارای رتبه نخست از لحاظ درجه توسعه‌یافتگی(در گروه دهستان‌های نیمه برخوردار) بوده است. و در این میان دو دهستان میشان و ماهور از لحاظ درجه توسعه‌یافتگی در انتهای جدول رتبه­بندی تاپسیس(در گروه­ دهستان‌های­محروم) قرار گرفته­اند. از جمله دلایل اینکه دهستان فهلیان در صدر این رتبه­بندی قرار گرفته مرکزیت روستای فهلیان تا سال 1341 به عنوان مرکزیت اداری شهرستان ممسنی می­باشد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyze and rating the degree development of the vills Mamasani township using TOPSIS multi criterion decision-making model

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Amiri Fahlyiani 1
  • Saeed Maleki 2
1 Ph.D. student in Geography & Urban Planning, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran
2 Associate Prof. of Geography & Urban Planning, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran
چکیده [English]

Abstract
    Entitlement of Welfare different services and community facilities, cultural and health, the most basic development indicators in each planning unit and particularly in rural areas. The purpose of this study is Understanding the current situation Mamasani vills to terms having of development different indicators. and determination the homogeneity vills and the degree of development and the exclusion of other purpose it is. Statistics of 1385 in this study is based on collected data. The Procedures governing on this paper to be descriptive-analysis. In this paper 43 index of Development Indicators contain indicators of education, health, infrastructure, production, and communication services have been evaluated. and TOPSIS model (one of multi scale decision-making methods) Due to the strong mathematical basis and obvious ability to solve problems This method by using for evaluation weight index and also to the determine of level inequality Mamasani`s vills. According to Mamasani township are Deprived areas of the fars province. The results of this study indicate that In the 1385 vill Fahliyan has been first ranked of the degree of development and two vills Mishan and Mahor The degree of development are at the end rankings table of TOPSIS.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Spatial Analysis
  • Evaluation of Development
  • Rural Development
  • TOPSIS Technique
  • Mamasani`s vills