فرصت های عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک و جغرافیایی آن

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

2 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

چکیده

سازمان‌های منطقه‌ای زیرمجموعه ای از سازمان‌های بین المللی می باشند که دربرگیرنده کشورهایی هستند که به لحاظ جغرافیایی به هم نزدیک هستند و بر اساس حقوق متقابل و برابری دولت‌ها به دنبال اهداف مشخص دور هم جمع شده اند. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌های مهم منطقه‌ای به حساب می‌آید که صرفنظر از وجود چالش های فراوان در ابعاد مختلف، از ظرفیت های مهم و گسترده سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهت تقویت همکاری و همگرایی بین کشورهای منطقه برخوردار می باشد. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که از یک طرف به سبب همجواری منطقه‌ای و وجود پیوندها و منافع مشترک و از طرف دیگر به دلیل فشارهای سیاسی و سپس تحریم های وضع شده توسط آمریکا، از شروع بکار فعالیت سازمان در سال 2001 م خواهان عضویت در آن شد و ابتدا در سال ۲۰۰۵م توانست به عضویت ناظر سازمان همکاری شانگهای درآید و سپس در سال ۲۰۰۸ درخواست عضویت دائم در سازمان نمود که درخواست فوق الذکر به دلایل متعدد (تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در مسئله هسته‌ای، مواضع محافظه‌کارانه و بعضاً در تضاد بعضی از اعضای سازمان و ...) به تعویق افتاد که نهایتاً در سپتامبر ۲۰۲۱ مورد پذیرش اعضا قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Opportunities for permanent membership of the Islamic Republic of Iran in the Shanghai Cooperation Organization and explaining its geopolitical and geographical dimensions

نویسندگان [English]

  • Saeed Bayari 1
  • Ali Mohammad Haghighi 2
  • Ghaffar Zarei 2
1 PhD Student, Department of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran.
چکیده [English]

Regional organizations are a subset of international organizations that include countries that are geographically close to each other and are grouped together for specific purposes based on mutual rights and equality of governments. The Shanghai Cooperation Organization is one of the important regional organizations that, despite the many challenges in various dimensions, has important and extensive political, economic and geopolitical capacities to strengthen cooperation and convergence between the countries of the region. The Islamic Republic of Iran is one of the countries that, on the one hand, due to regional proximity and the existence of ties and common interests, and on the other hand, due to political pressures and then sanctions imposed by the United States, since its inception in 2001, wants to join It first became a member of the SCO Observer in 2005 and then applied for permanent membership in 2008, for a variety of reasons (UN Security Council sanctions on nuclear issues, conservative positions). Karaneh and sometimes in opposition to some members of the organization, etc.) was postponed, which was finally accepted by the members in September 2021.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regional Organizations
  • Shanghai Cooperation Organization
  • Islamic Republic of Iran
  • Common Strategic Interests
  • Opportunities Ahead
جویس، گوار و کوکب، ویلیام.(۱۳۷۶)، فرهنگ علوم اجتماعی، تهران: نشر مازیار.
حاجی یوسفی، امیرمحمد.(۱۳۸4)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه­ای، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین­الملل.
حسینی، سید مطهره.(۱۳۸۷)، نقش بسیج در تولید امنیت نرم،جلد سوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
سیف­زاده، حسین.(۱۳۸۲)، اصول روابط بین الملل، تهران: نشر میزان.
قوام، عبدالعلی.(۱۳۸۲)، اصول سیاست خارجی و رویکردها، تهران: نشر سمت.
مشیرزاده، حمیرا.(۱۳۹۰)، تحول در نظریه های روابط بین الملل، تهران: نشر سمت.
مادوز، لیندا.(۱۳۹۷)، انعطاف آگاهانه سازمان همکاری شانگهای و همکاری در حوزه اوراسیا: انتشارات مرکزمطالعات امنیتی.
واعظی، محمود و موسوی شفایی، مسعود.(۱۳۸۷)، سیاست خارجی توسعه‌گرا، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
امیراحمدیان، بهرام و حسینی، میرعبدالله.(1۳۹۰)، مطالعه جایگاه ژئواکونومیک سازمان همکاری شانگهای در جهان، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هفتم، ۱۳۵ تا ۱۰۱.
جانسینز، احمد و صالحیان، تاج­الدین.(1394)، نگاه نو به رقابت ایران و ترکیه در کسب قدرت منطقه‌ای، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، دوره نخست، شماره ۱۹، ۱۷۶ تا ۱۴۳.
حاجی یوسفی، امیر محمد و الوند، مرضیه سادات.(۱۳۸۷)، ایران و سازمان همکاری شانگهای: هژمونی و ضدهژمونی، پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره ۳، شماره ۲، ۱۹۴ تا ۱۶۳.
حق­شناس، محمدجواد و بشیری، سعیده.(۱۳۹۰)، ناتو و گرایش ایران به سازمان همکاری شانگهای، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال ۲۵، شماره ۲۸۴.
حیدری، محمد و انعامی علمداری، سهراب.(1391)، دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال هشتم، شماره 20.
خاشعی، وحید و مراد امامزاده، مهرداد.(۱۳۹۰)، درآمدی سیاست‌گذارانه بر کارایی قدرت نرم در صحنه روابط بین­الملل، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، پیش شماره 3، 76 تا 51.
خواجه، حسین.(۱۳۹۶)، بررسی و نقد نظریه کارکردگرایی ساختاری و کارگرایی جدید، فصلنامه مطالعات سیاسی بین الملل.
رضایی، علیرضا و صالحی، عباس.(۱۳۸۹)، سازمان همکاری شانگهای و عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال سوم، شماره ۹، ۷۶ تا ۵۱.
نرگسی، شهین و بابکی، روح الله و غضی، مهناز.(۱۳۹۷)، بررسی رابطه بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه ملی در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، سال ۱۲، شماره ۴۴، 67 تا 44.
سادات محمدی، مهدیه.(۱۳۹۴)، چشم انداز دیپلماسی اقتصادی و تأثیر آن بر روند عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
صابر، حامد.(۱۳۹۶)، ظرفیت دیپلماسی اقتصاد جمهوری اسلامی در مواجهه با تحریم­های مالی و تجاری، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق.