بررسی اثرات بارش بر بیلان آبی سرشاخه‌های رودخانه‌های مرزی غرب ایران و نقش الگوهای پیوند از دور در این تغییرات

نوع مقاله : مقاله های برگرفته از رساله و پایان نامه

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، ایران

3 استادیار گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد، ایران

چکیده

در این پژوهش اثر تغییر اقلیم بر آب‌های سطحی و زیرزمینی حوضه آبریز رودخانه‌های غربی ایران بررسی شد. بدین منظور جهت بررسی تغییرات اقلیمی دوره‌های آتی برونداد مدل HadCM3 تحت سناریوهای A2 و B1 توسط مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شد. سپس داده‌های شبیه‌سازی شده دما و بارش با دوره پایه انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که در دوره آتی متوسط بارش سالانه افزایش 20/14 تا 69/57 میلیمتری در ایستگاه سنندج و افزایش 41/9 تا 31/31 میلیمتری در ایستگاه مریوان خواهد داشت. به منظور بررسی تاثیر سناریوهای مختلف اقلیمی بر سطح آب زیر زمینی از سناریوهای A2 و B1 استفاده شد. نتایج نشان داد که در سناریوی A2 در دوره ی 2020-2029 میزان افت آبخوان به میزان 02/1 متر می‌باشد. در دوره 2030-2039 این مقدار برابر 40/1 و در نهایت در دوره 2040-2046 سطح آب زیرزمینی برابر با 46/306 است که دارای افت به میزان 61/1 متر می‌باشد. سناریوی B1 نیز افت سطح آب زیر زمینی برای دوره آتی را به ترتیب 70/0، 88/0 و 28/1 متر پیش بینی نموده است. نتایج کلی تحقیق نشان داد که سطح تراز آب زیرزمینی با توجه به سناریوهای اقلیمی دارای روند کاهشی خواهد بود و با گذشت زمان کاهش سطح آب بیشتر خواهد بود. همچنین سناریوی A2 تغییرات کاهشی بیشتری را نسبت به سناریوی خوش بینانه B1 خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effects of Precipitation on the Water Balance of the Rivers West of Iran and the Role of Teleconection Patterns in These Changes

نویسندگان [English]

  • Nader Fallah 1
  • Amir Gandomkar 2
  • Alireza Abbassi 3
1 Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University of Najafabad, Iran
2 Associate Professor, Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University of Najafabad, Iran
3 Assistant Professor of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University of Najafabad, Iran
چکیده [English]

In this study, the effect of climate change on surface and underground waters of the western rivers of Iran basin was studied. In order to study the climate change of future periods, the output of HadCM3 model under the scenarios A2 and B1 was quantified by LARS-WG statistical model. Then simulated temperature and precipitation data were performed with the base period. The results showed that in the next period, the average annual rainfall will increase from 14.20 to 57.69 mm at Sanandaj station and will increase by 9.41 to 31.31 mm at Marivan Station. In order to investigate the effect of different climate scenarios on the groundwater level, scenarios A2 and B1 were used. The results showed that in the scenario A2 in the period 2020-2029 the rate of waterlogging is 1. 2 meters. In the period 2030-2039 this value is 1.40 and finally in the period 2040-2040, the groundwater level is 306.46, which has a drop of 1.61 meters. The B1 scenario also predicts a fall in groundwater levels of 0.75, 0.88 and 1.28 meters for the upcoming period, respectively. The results of the research showed that the level of groundwater level will be decreasing according to the climate scenarios and will decrease the water level over time. Also, scenario A2 will have a smaller downside than optimistic scenario B1.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate change
  • temperature
  • precipitation
  • teleconection

مراجع

افشین، یدالله. رودهای ایران(1373) ج. ۱. وزارت نیرو - مهندسین مشاور جاماب، صص ۱۱۳–114.
انصاری مهابادی, ثمین؛ ابوالفضل شمسایی و علیرضا مساح بوانی، (۱۳۹۰)، شبیه سازی سطح و بیلان آبی آبهای زیرزمینی تحت تاثیر تغییر اقلیم در دورههای آتی (مطالعه موردی؛ دشت سفید دشت چهارمحال و بختیاری)، پنجمین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب و خاک کشور، کرمان، انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران
باقر پور، زهرا، (1395)، ارزیابی ریسک اثرات تغییر اقلیم بر میزان سطح آب زیرزمینی( مطالعه موردی: استان خوزستان- آبخواند گتوند عقلی)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه ملایر همدان
برخورداری, نجمه و هومن راضی، (۱۳۹۳) ارزیابی برخی شاخصهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه در ژنوتیپ­های جوزراعی و جو وحشی در شرایط تنش کمبود آب، سیزدهمین همایش علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران و سومین همایش علوم و تکنولوژی بذر ایران، انجمن علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران،
پورمحمدی، سعید، دستورانی، محمد، (1395). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تبخیر و تعرق واقعی در دوره‌های آتی به کمک الگوریتم توازن انرژی سبال و مدلهای گردش عمومی جو، موسسه تحقیقات آب ایران/ مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها.
خورشید دوست، علی­محمد؛ قویدل رحیمی، یوسف(1386) ارزیابی اثر پدیده انسو بر تغییر پذیری بارش‌های فصلی استان آذربایجان شرقی با استفاده از شاخص چند متغیره انسو، پژوهش‌های جغرافیایی، 26-15:57.
خورشید دوست، علی­محمد، رضایی، مجید(1394). بررسی روند تغییرات بارش دبی زیر حوضه‌های رودخانه کرخه با استفاده از روش‌های ناپارامتریک مطالعه موردی: حوضه آبریز کشکان، علوم مهندسی آبیاری، (مجله علمی کشاورزی)، زمستان 1394 , دوره 38 , شماره 4 ; از صفحه 177 تا صفحه 188 .
غلامی، ش. و نصیری، م.(1394) شبیه سازی‌جریان‌ماهانه‌رودخانه‌اترک‌با‌استفاده‌از مدل ‌SWAT، مطالعه‌ موردی:‌حوزه‌آبخیز‌مراوه تپه‌استان‌گلستان. نشریه علمی-پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز، 7:2، ص135-126.
سبزی پرور، علی، سیف، ز.(1392).تحلیل روند دما در برخی از ایستگاه‌های مناطق خشک و نیمه خشک کشور، جغرافیا و توسعه : بهار 1392 , دوره 11 , شماره پیاپی 30 ; از صفحه 117 تا صفحه 137.
محمد کسلخه، آراز. (1394). بررسی ارتباط الگوهای پیوند از دور با نوسانات دما و بارش فصل سرد شمال شرق ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و علوم طبیعی، دانشگاه حکیم سبزواری، 65صص.
محمدی، م، عبدالهی، ز. روند تغییرات مؤلفه­های بیلان آب تحت تاثیر تغییرات اقلیمی (مورد مطالعه: حوضه آبخیز رودخانه اترک)، 1390، مجله آذریان.
مدرس پور، آ. (1373) ناهنجاری‌های اقلیمی ایران ENSO، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شمال تهران.
مسماریان، ز، مساح، ع.(1395) تأثیر تغییر اقلیم بر بیلان آب زیرزمینی دشت شهرکرد در دوره‌های آتی، اکوهیدرولوژی، دوره 3، شماره 2، تابستان 1395، صفحه 233-242.
مهسافر، ح .مکنون، ر(1390) اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه، تحقیقات منابع آب ایران : زمستان 1389-بهار 1390 , دوره 7 , شماره 1 (مسلسل 19) ; از صفحه 47 تا صفحه 58 .
یار احمدی، داریوش و عزیزی، قاسم(1386)، تحلیل چند متغیره ارتباط میزان بارش فصلی ایران و شاخص‌های اقلیمی، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 62، صص 174-161
Blanco. M, )2009(. Potential Influence of Climate Change on Vector-Borne and Zoonotic Diseases: A Review and Proposed Research Plan". Environmental Health.
Calogiro,T. )1997(. A Milankovitch scale for Cenomanian time". Terra Nova. 1 (5): 420–25. Bibcode:1989TeNov.1.420G.
Nash, J.E. and J.V. Sutcliffe. )1970(. River flow forecasting though conceptual models. Journal ofHydrology, 10: 282-290.
Xu, Y.P., Zhang, X., Ran, Q., Tian, Y., )2013(. Impact of climate change on hydrology of upper reaches of Qiantang River Basin, East China. Journal of Hydrology, 483, 51–60.
Arnold, J.G., Srinivasan, R., Muttiah, R.S., Williams, J.R., )1998(. Large area hydrologic modeling and assessment – Part 1: Model development. J. Am. Water Resour. Assoc. 34 (1), 73–89.
 
 
فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)
دوره 10، شماره 40
آذر 1399
صفحه 33-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار